a18
 
Bunkernummer
A18
Oud Bunkernummer
EV4
Lokatie
Vurste
Toegankelijkheid
Enkel het linker schietgat is vrij
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Westen - Zuidwesten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Vurste, Unieke Sectie, kadastraal perceel 1045 (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De originele onteigening vond plaats op grondgebied Vurste, de unieke Sectie, perceel 1045 (deels) en omvatte een terrein landbouwgrond van 1 are 45 ca. Het originele perceel maakte deel uit van een groter perceel van 87 are 30 ca en was gelegen nabij de zuidwestelijke hoek van het respectievelijke perceel.
  • Om het terrein ten allen tijde te kunnen bereiken was er enerzijds een permanente erfdienstbaarheid over een strook van 10,40 meter vanaf de zuidwestelijke hoek van het perceel naar het eigenlijk onteigende perceeltje.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken, werd voor 8 maanden tijd een tijdelijke erfdienstbaarheid voorzien die het terrein bereikbaar maakte via een strook van 5 meter breed. In dit geval kwam dit er op neer dat de eerder gemelde strook van 2 meter breed tijdelijk werd uitgebreid tot een strook van 5 meter breed.
  • Het originele perceel waarop werd onteigend, net als de gemelde erfdienstbaarheden was eigendom van de Graaf Goethals Dosan, woonachtig te Gent.
  • De akte voor deze onteigening en bijhorende erfdienstbaarheden werd opgemaakt op 15 maart 1935 voor de prijs van 1500 BEF. De akte bevatte ook een intrestclausule waardoor de eigenaars hiervoor jaarlijks nog eens 5% intrest ontvingen op dit bedrag, wat in dit geval neerkwam op 75.00 BEF per jaar.
  • Daarnaast was er nog een tweede akte voor bijkomende permanente en tijdelijke erfdienstbaarheden. Deze verliepen in het verlengde van de eerder gemelde erfdiensbaarheden vanaf de zuidwestelijke hoek van het perceel 1045 op de rand van het perceel 1036 in de richting van de Hullestraat over een totale lengte van 104.25 meter en een breedte van 5 meter.
  • Dit perceel 1036 was eigendom van Louis Van Durme, burgemeester van Vurste.
  • De akte voor de erfdienstbaarheden op dit terrein werd verleden op 15 maart 1935 voor de prijs van 325 BEF.
  • Ook op deze erfdienstbaarheden zat een intrestclausule voor een jaarlijkse intrest van 5% op bovenstaand bedrag, wat neerkwam op jaarlijks 16.25 BEF.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Op een actuele schets van het kadaster vindt men het originele perceel 1045 nog altijd terug als de percelen 1045b en 1045c. Perceel 1045c komt overeen met het perceeltje ooit onteigend voor de bunker. Perceel 1045b is wat nog overblijft van de rest van het originele perceel 1045.
  • In elk geval stond de bunker met bijhorende grond ook volgens de lijst van in 1961 nog steeds te koop. Gezien het perceeltje ooit onteigend nu nog altijd volledig identiek en ongewijzigd bestaat en nergens werd toegevoegd, laat dit vermoeden dat deze bunker met bijhorende grond tot op de dag van vandaag nog altijd officieel staatsdomein zal zijn en allicht dus nog altijd te koop zal staan. Dit verklaart allicht ook deels waarom deze bunker nog altijd grotendeels afgesloten is, lees dichtgemetst.

Kadastrale schets met de huidige situatie anno 2020

Gezien van deze bunker voorlopig geen schetsen terug te vinden zijn, horende bij de originele aktes voor onteigening, moeten we ons wel beperken tot het actuele kadaster. De situatie is er echter nog goed herkenbaar en te volgen.

Het onteigende perceeltje is te zien achteraan perceel 1045b. Daar zie je de bunker liggen op een klein perceeltje dat een apart kadasternummer kreeg, namelijk perceeltje 1045c (zie hieronder). Wat dan reste van perceel 1045 werd perceel 1045b.

De erfdienstbaarheden liepen daarna zuidwestelijk tegen de zuidwestelijke grens van het perceel om dan door te steken richting Hullestraat langs de rand van perceel 1036. .

Detail van kadastrale schets anno 2020

Op deze detailschets zie je duidelijk het kleine perceeltje 1045c.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker ligt op de linker hoek komende van de Hullestraat naar de Wannegatstraat toe. Men kan hem reeds zien op de linker kant voor men de Wannegatstraat bereikt. Hij is echter het best bereikbaar via de Wannagatstraat zelf.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het is een voorliniebunker gelegen tussen het steunpunt Semmerzake en Muntekouter tussen A17 (410 m) en A19 (265 m). Hij is in hoek opgesteld met A17 om zo het gezichtsveld en het schietbereik te vergroten.
  • De bunker A17 neemt letterlijk de velden zuidoostelijk van de voorlijn onder vuur. De in hoek opgestelde bunker A18 neemt hier kruisvuur op en viseert onder andere de onverharde veldwegel zuidelijk van de bunker A17 komende vanuit Semmerzake.

Een luchtfoto uit 2020. De bunker A18 is vlot te zien op de foto rechtsonder in de hoek van een kouter. De hiermee in hoek opgestelde bunker A17 is op zich niet te zien maar wel duidelijk terug te vinden. Deze ligt verborgen onder bomen links van de bruine kouter op de foto (boven de onverharde veldwegel komende van de Wannegatstraat.

Structuur van het bunkertje:
  • Twee achteraan verbonden kamers voor het opstellen van een mitrailleur en een sas.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • Het bunkertje was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij ook voorzien voor de opstelling van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • De hoeken zijn afgewerkt met baksteen en het geheel is gecementeerd.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • De toegang tot het toegangssas zat verstopt achter een houten deur van 1.00m x 2.00m (BxH).
  • De beide luiken voor de schietgaten waren uitgewerkt als valse ramen. Deze zaten verstopt achter 2 gegalvaniseerde plaatijzeren luiken van elk 0.50m x 1.40m (BxH), openend in 2 richtingen. Op dit plaatijzer waren dan nog houten raamprofielen gekleefd om het geheel expliciet het uitzicht van ramen te geven.
  • Daarnaast had de bunker zowel rechts als achteraan nog een vals raam van 1.00m x 1.40m (BxH). Deze waren identiek uitgewerkt maar dan telkens op een gefixeerde gegalvaniseerde plaatijzeren plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Het bunkertje was voorzien van een in hout opgetrokken zadeldak, ook het toegangssas had een kleiner zadeldakje.
  • De dakbedekking op zich bestond uit blauwe Boomse dakpannen.
  • De toegangsput was uitgemetst in baksteen met een bodem in beton waarin een sterfput met metalen rooster was voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het geheel heeft dan ook het uitzicht van een klein huisje of hoevetje op de achterkant van een kleine kouter.
Terreinschets horende bij de originele bouwplannen van deze bunker
Grondplan van deze tweekamers-mitrailleurbunker
a18
Langsdoorsnede AB geeft ons een doorsnede doorheen het schietgat van het linker schietgat alsook het toegangssas. Je krijgt met dit plan wel mooi een beeld van het kleine huisje dat hij ooit moet geweest zijn. Ook het toegangssas had nog een kleinere puntgevel.
Doorsnede CD geeft een dwarsbeeld doorheen de beide mitrailleurkamers en springt ter hoogte van het sas over op een doorsnede van het toegangssas.
Actuele toestand van deze bunker:
  • De bunker was tot 2012 nog volledig afgesloten, zowel aan de toegang als de beide schietgaten.
  • Toen is door mijzelf het linker schietgat (van de voorzijde gezien) vrijgemaakt om toch een idee te krijgen van de toestand van de bunker aan de binnenzijde.
  • Ook deze nog fraaie als woning gecamoufleerde bunker is jammer genoeg aan de binnenzijde vrij grondig ontdaan van al zijn ijzerwerk.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • De kans op schade is op deze zone van de lijn is vrij miniem omdat ze wel bezet is geweest maar nooit effectief om zeggen zwaar bevochten.
  • Voor zover gesprospecteerd konden er voorlopig alvast aan de buitenzijde geen sporen van strijd worden vastgesteld.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Voorlopig geen gekend.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 61.916,22 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 62.416,22 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Foto's van deze bunker

Foto's anno 1990 - 1995 : Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting

Dit is een van de bunkertjes dat in jaren niet meer is veranderd van uitzicht. Het uitzicht in 1995 is nog volledig identiek met wat men heden aantreft achteraan het koutertje waar hij staat opgesteld. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Achterkant van dit bunkertje met nog duidelijk vrij veel valse ramen. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Eerste eigen prospectie in 2006
In 2006 was dit op Vurste een nog altijd volledig afgesloten bunkertje. Zowel de toegang als de beide schietgaten waren nog volledig dichtgemetst.
vooraanzicht
Vooraanzicht en rechter zijkant. De bunker is zeer rijkelijk voorzien van valse ramen. Zo draagt hij nog een vals raam op de rechter zijkant en op de achterzijde.
Detail van het valse raam op de rechter zijkant.
Detail van de linker zijkant met de nog dichtgemetste toegang.
Detail van de toegang. Je merkt nog de restanten van uitstekend ijzer waar ooit nog eens een extra toegangssas zal geweest zijn. Meestal werd dit gemetst in baksteen. Allicht ook de reden dat het ondertussen is verdwenen.
Eerste bijkomende prospectie en vrijmaken van 1 schietgat in 2013
In 2013 was dit ook nog een van de bunkertjes die wel deed hopen dat er aan de binnenzijde misschien nog een vrij intact bunkertje stak. Er werd toen besloten hem aan het schietgat die het meeste zou kunnen tonen aan de binnenzijde vrij te maken. Dit was het in dit geval het linker schietgat (van voorzijde gezien)
Het bunkertje was op de 7 tussenliggende jaren nog niets gewijzigd qua uitzicht.
De achterzijde en rechter zijkant.
Achterzijde en linker zijkant
Vrijmaken van het schietgat. Dit bleek in dit geval nog mee te vallen om vrij te maken. Enerzijds zijn het zeker niet de rampzalige splenterstenen zoals je meestal vindt. Ook is hier het schietgat blijkbaar maar 1 steen dik dichtgemetst.
Detail deels geopende schietgat. Je ziet duidelijk dat de rest van het schietgat verderop is dichtgepropt met los en niet vermetst puin en stenen. Sometimes you are lucky, sometimes you are not...
Het schietgat met al het metswerk verwijderd. Alleen nog losse stenen en puin op dit moment.
Nog een gans gedeelte van het schietgat geruimd. Achteraan was een groter betonnen blok gepropt. Heel vaak vindt men daar ook nog grenspaaltjes terug, gebuikt als obstakel om het schietgat te blokkeren.
Het bunkertje met vrijgemaakt linker schietgat
Het volledig geruimde schietgat dat nog mooie tinten van originele camouflagekleuren toont.
Detail van de draadstang in het schietgat die blijkbaar niet is verwijderd.
Iets verderop ziet men zelfs de restanten van de betonnen sokkels voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur. Jammer genoeg zie je daar al dat de bunker vrij sterk is ontmanteld.
Zicht op de locatie waar ooit de gepantserde deur zat. Je merkt dat de bunker vrij opgeruimd is maar ook totaal ontmanteld. Haken en etageres zijn van de muren verwijderd en afgebrand.
Ook de tafeltjes voor de opstelling van de kogelpers blijken verdwenen.
Op de linker zijmuur zie je enkel een streep om de Maximmitrailleur mooi haaks op het schietgat op te stellen. In dit geval blijkt er geen R-teken toegevoegd.
Ook de rechter zijmuur blijkt volledig ontmanteld.
De vloer blijkt eigenlijk vrij leeg. Allicht is dit hoofdzakelijk afgesprongen plijsterwerk afkomstig van het wegbranden van de aanwezige etageres en haken in de muren.
Detail van een nog zeer gaaf plafond.
Sfeerfoto's
Fraaie sfeerfoto van dit bunkertje dat toch nog wel wat sporen toont van zijn originele gecamoufleerde uitzicht als een klein hoevetje of huisje achteraan deze kouter.